محفل انس با قرآن کریم توسط در دارالقرآن الکریم زنجان

به گزارش روابط عمومی دانشگاه فرهنگیان استان زنجان «محفل انس با قرآن» از سوی امور فرهنگی مدیریت امور پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان استان زنجان در روز سه شنبه 19 بهمن از ساعت 10:30 تا 12:30 در محل دارالقرآ الکریم شهر زنجان برگزار شد. بنا به اعلام صاحب ناسی مسئول امور فرهنگی مدیریت پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان زنجان، این برنامه در قالب «طرح سراسری کرسی های تلاوت» که از طرف معاونت فرهنگی سازمان مرکزی دانشگاه فرهنگیان ابلاغ شده، به مناسبت گرامی داشت دهه مبارک فجر برنامه ریزی و برگزار شده است.

در ابتدای این مراسم و پس از اجرای سرود ملی جمهوری اسلامی ایران، دکتر کمال اوجاقلو از حضور حاضرین در محفل انس با قرآن در دارالقرآن الکریم زنجان و همه دانشجویان و مخاطبانی که به صورت مجازی در برنامه حضور یافته بودند، از دبیران کانون های قرآن و عترت، کارشناسی امور فرهنگی استان و همکاران محترم نهاد رهبری در دانشگاه بالاخص حجت الاسلام شیرمحمدی تقدیر و تشکر کرد و مقدم مهمان بسیار ارزشمند جنای آقای دکتر سید زین العابدین صفوی (عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی زنجان و پژوهشگر برجسته قرآنی) و قاری مطرح ملی قرآن جناب آقای قنبری را گرامی داشت. او همچنین از معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه در سازمان مرکزی به دلیل طرح ابتکاری دوشنبه های قرآنی به طور ویژه تقدیر و تشکر کرد و خاطر نشان نمود که در این طرح در طول سال شاهد اجرای برنامه های خوب قرآنی در استان‌ها با پوشش کل کشور و امروز نیز شاهد برگزاری این محفل با شکوه قرآنی به مناسبت گرامی داشت دهه مبارک فجر هستیم.

جا دارد در ایام دهه فجر سر تعظیم فرود آوریم به مقام شامخ بنیانگذار انقلاب اسلامی و مردان و زنانی که برای تحقق این انقلاب تلاش کردند. واقعه ای تاریخی که به قول برخی از نظریه پردازان به وجود نیامده بلکه ساخته شده است. این ساخته شدن به این معناست که اراده بشری در آن دخیل و حاصل زحمات مردم شریف ایران بوده است. همینطور باید سر تعظیم فرود بیاوریم در مقابل رزمنده گان ،ایثارگران، جانبازان ، شهدا و امام شهدا که امروز ما مدیون این عزیزان هستیم. اگر خدای ناکرده جامعه دچار غفلت و فراموشی شود و زحمات این عزیزان را فراموش کند، هم ناسپاسی و هم ناجوانمردی  کرده است.

ما گاهی اوقات دچار فراموشی و غفلت می‌شویم و این امنیت و آرامشی که داریم در فعالیت های روزمره، فکر می‌کنیم خود به خود به وجود آمده است. گاهی اوقات در خاطرات رزمندگان عزیز وقایعی در مورد شهدای بزرگ اسلام و سرداران عزیز اسلام می خوانیم و متوجه این غفلت می شویم و احساس می کنیم که امروز هر آنچه را که ما داریم حاصل خون شریف شهداست. حاصل زحمات خانواده های عزیز شهداست . جا دارد ما در چنین مراسم هایی و در چنین ایامی وظیفه خودمان را انجام دهیم و یاد کنیم از این عزیزان و حداقل وظیفه شهر وندی و وظیفه مسلمان بودن خودمان را در مقابل آنان ادا کنیم.

سپس یوسف قنبری (قاری برجسته کشوری) آیات 77 تا 84 سوره اسراء را با صوت و لحنی بسیار دلنشین تلاوت نمود. در ادامه دکتر سید زین العابدین صفوی، پژوهشگر برجسته قرآن و نهج البلاغه و عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی زنجان، بخشی از آیات تلاوت شده را مورد بحث و بررسی قرار داد.   

او با اشاره به آیه 82 سوره مبارکه نساء «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَلَا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَسَارًا» گفت: قرآن کریم نور است، شفا است، رحمت است، اما نه برای همه. نور باید در دست اهلش باشد اگر در دست نااهل باشد این می شود که گفته اند: چو دزدی با چراغ آید گزیده تر برد کالا. قرآن شفا است، درمان است، اما برای همه مفید نیست. ممکن است یک شخص بیماری، بیماری های دیگری داشته باشد و این داروی خاص نه تنها او را شفا ندهد بلکه بدتر هم بکند. لذا قرآن هدیً لِلمُتّقین است، هدایت هست برای متقین.

در این آیه می فرماید قرآن رحمت است برای مؤمنان و در ادامه می فرماید برای ظالمان خسارت بار است. برای کسی که به خود و به دیگران ستم می‌کند، خطرناک است و او را بدتر می کند. قرآن به صراحت می‌گوید برای برخی خسارت و زیان است. قران بی تفاوت نیست. آدم بد از یک ابزار خوب نمی تواند خوب استفاده کند بلکه از آن بد استفاده می کند. لذا قرآن در قیامت هم که شفاعت می کند از همه شفاعت نمی کند بلکه علیه بعضی ها گزارش می‌دهد. قرآن مدرکی است که شهادت می دهد به اینکه این فرد در دنیا از من استفاده کرد یا نکرد و درست یا غلط استفاده کرد: إنّ القرآنَ هو شافعٌ مُشَفَّع و ماحِلٌ مُصَدَّق. ماحل یعنی سعایت و بدگویی کننده.

اگر دانشجویان عزیز می خواهند اطلاعات محکمی درباره قرآن داشته باشند توصیه می کنم چند جلد کتاب آشنایی با قرآن شهید مطهری را که بسیار هم ساده نوشته شده حتماً مطالعه کنند. اگر قبلاً خوانده اید مرورکنید حتی مرورش هم مفید است. ایشان در آنجا و در کتاب عدل الهی در مورد شفاعت مثالی می زنند که اگر یک بنا از ابزاری مانند متر و شاغول استفاده کرده باشد همین ابزار در نزد صاحب کار، شاهد و شفیع او خواهند بود اما اگر استفاده نکرده باشد علیه او شهادت خواهند داد. این‌ها شاهد هستند و شاهد بی تفاوت نیست یا به نفع یا به ضرر شهادت می دهد.

وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَلَا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَسَارًا . کسی که باطنش درست نیست از این کتاب طور دیگری استفاده می کند. در تاریخ هم می بینید که بد استفاده کنندگان زیاد هستند و شاید بیشتر از کسانی باشند که از قرآن خوب استفاده می کنند. به فرموده مولا امیرالمؤمنین (ع) تابلو و پرچم تمام فرقه های اسلامی آیه قرآن است. نمونه برجسته آن‌ها خوارج هستند. به فرموده ایشان قرآن متبوع ما است نه تابع ما. می فرماید گرچه زمانی می آید که قرآن می شود تابع و ما می شویم متبوع. مهجوریت قرآن از این بدتر نمی شود که ما جلو بیفتیم و قرآن دنبال ما بیاید. این وقتی اتفاق می افتد که ما راهی و مسلکی را در پیش بگیریم و از قرآن فقط برای تأیید آن استفاده کنیم. در واقع قرآن دست آویز قرار می گیرد. این کار به دنبال قرآن رفتن نیست بلکه به دنبال خود کشیدن قرآن است. و مصداق اتم تفسیر به رأی می باشد. مولوی در این باره می گوید:

این رسن را نیست جرمی ای عنود         چون تو را سودای سربالا نبود

زانکه زین قرآن بسی گمره شدند                   زین رسن قومی درون چه شدند

همه کشور های اسلامی ادعا می کنند ما تابع قرآن هستیم. اما مگر قرآن نمی گوید: وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللهِ وَ لا تَفَرَّقوا . پس چرا این همه متفرق اند و از دشمن اصلی دین کمک می گیرند برای ضربه زدن به رقیب دینی خود یعنی رقیبی که مسلمان است.

تا نفس سالم نباشد و تا ظلم باشد این قرآن نه تنها فایده ای ندارد بلکه بدتر هم می کند و موجب زیان می‌شود. ما کشور های مسلمان باید در شاخصه هایی مثل دینداری، اخلاق، نظم و اتحاد بالاتر از کشورهایی می بودیم که دین ندارند. اما چرا نیستیم؟ جواب در همین آیه است. پس نتیجه می گیریم که قرآن باید به طور ویژه و مخصوص مورد استفاده قرار گیرد. مثل دارویی که باید طبق تجویز پزشک مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از قرآن هم شرایط و زمینه می خواهد. خود قرآن به کسانی که آن را تکه تکه می کنند یعنی به بعضی از آیات آن عمل می کنند و به بعضی دیگر عمل نمی کنند، حمله می کند. کسانی که به بخشی از آن ایمان می آورند و بخش دیگر از آن نه: الَّذِینَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِینَ ﴿۹۱﴾ فَوَرَبِّکَ لَنَسْأَلَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿۹۲﴾ عَمَّا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿۹۳﴾ «همانان که قرآن را جزء جزء کردند [به برخى از آن عمل کردند و بعضى را رها نمودند] (۹۱) پس سوگند به پروردگارت که از همه آنان خواهیم پرسید (۹۲) از آنچه انجام مى‏ دادند. (۹۳)» (سوره حجر)

فرق اسلامی و حتی فلاسفه و عرفا و صوفیه هر کدام آیات خاصی را برجسته کرده و از آن استفاده و حتی تأویل هم کرده اند. حتی سیاسیون هم همین کار را می کنند. کسانی که می‌خواهند دموکراسی یا جبر گرایی را از قرآن در بیاورند چشم خود را به برخی از آیات می بندد. مثلاً معتزله می‌خواستند اختیار و آزادی را از قرآن بیرون بکشند نه اینکه تسلیم قرآن باشند و ببینند قرآن چه می خواهد. اسلام یعنی تسلیم. باید صادقانه با قرآن برخورد کرد. با قلب پاک و با انصاف باید به سراغ قرآن رفت. در زمان انقلاب موافقین انقلاب آیه: لایُغَیِّرُ اللهُ ما بقَومٍ حَتّی یُغَیِّروا ما بِاَنفُسِهِم را می خواندند و مخالفین با انقلاب، به آیات جبر استناد می کردند. به نظر بنده آرا و نظراتی که مطرح می شود تا سطح قرآن را به عنوان یک کلام معمولی جلوه دهند مثل اینکه قرآن کلام یا رؤیای پیامبر است، از نوع رفتار و برخورد ما از قرآن نشأت می گیرد. نگاه کاریکاتوری و گزینشی و بهره برداری های سوء از قرآن اول از ناحیه ما مسلمانان و مبلغان صورت می گیرد و در نتیجه در ذهن ها تخریب می شود و بعد عده ای شروع می کنند به حرف زدن و موضع گرفتن علیه قرآن.

هم شعار ما و شعار شهدای ما قرآن است و هم شعار داعش. پس معلوم می شود که این قرآن مورد سوء استفاده قرار می گیرد. بنابر این دلسوزان قرآن، پیروان صادق قرآن و بهره مندان راستین از قرآن باید در این مسأله هم دل بسوزانند. حافظان قرآن باید محافظان قرآن هم باشند. نه تنها در مقابل کسانی که مثلاً کتابی علیه قرآن می نویسند و منتشر می کنند بلکه در مقابل کسانی هم که قرآن را دستاویز ظلم ها و جنایت های بی‌شماری می کنند و قرآن را ابزاری برای تحمیق و تخدیر مردم و توهین به آنها قرار می دهند، در اینجاها هم باید احساس مسئولیت کنند. وگرنه سال‌ها و قرن ها در جوامعی که روز به روز هم از نظر اخلاقی عقب رفته اند این قرآن بوده ، اما از نگاه همین قرآن و از جهت عمل به آن عقب رفته اند.

یک قاری قرآن، حافظ قرآن و عمل کننده به قرآن باید به اینها هم حساس باشد. درست است که قرآن فرموده: نَحنُ نَزَلنَا الذِّکرَ وَ نَحنُ لَهُ لَحافِظُونَ، اما این حفاظت توسط خود پیروان صورت می گیرد. اینطور نیست که ما بی تفاوت باشیم و خدا خود آن را حفظ کند. پس باید در خصوص سوء استفاده های عملی از قرآن هم احساس مسئولیت کنیم. بد دفاع کردن ها از قرآن هم باید مورد توجه باشد. از خداوند می خواهم به ما توفیق دهد با قرآن صادقانه برخورد کنیم.

ممکن است قرآن در یک جامعه یک اثری داشته باشد و در جامعه دیگر اثر دیگری. این بستگی دارد به اینکه آن جامعه با مستقلات عقلی تقویت شده است یا نه.  تقوا دارد یا نه. صادق و خالص است یا نه. درستکار است یا نه. ممکن است گفته شود خوب قرآن آمده که اینها را درست کند. بله قرآن بر درستی‌ها می افزاید اما اول باید این زمینه‌ی درستی باشد. اگر جامعه را ظالم، بی اخلاق، کینه توز، خلافکار، حسود، دارای مشکلات روانی و مختل بار بیاوریم بعد انتظار داشته باشیم قرآن اثر کند، این کار شدنی نیست. تاریخ شاهد بر این مدعا است که چنین اتفاقی نیفتاده است. هر چقدر هم به ظاهر قرآن بپردازیم بی فایده است. البته این به معنی آن نیست که تلاوت و حفظ قرآن و نظایر آن را کنار بگذاریم. بلکه باید این کارها بیشتر هم شود. وقتی می گوییم اینها به تنهایی فایده ندارد به معنی این نیست که تعطیل شوند. بلکه باید آن قسمت ها را هم درست کنیم و به آنها توجه داشته باشیم.

اجرای سرود به مناسبت دهه فجر توسط گروه سرود دارالقرآن الکریم زنجان پایان بخش این محفل قرآنی بود.