شیوه ها و راهکارهای انتقال مفاهیم دینی به دانش آموزان

به گزارش روابط عمومی دانشگاه فرهنگیان استان زنجان، نشست مجازی شیوه ها و راهکارهای انتقال مفاهیم دینی به دانش آموزان در حوزه نماز با سخنرانی استاد محمد کاظمی از اساتید برجسته کشوری در حوزه تخصصی نماز توسط دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان استان زنجان برگزار شد.

محمد کاظمی در این نشست با تأکید به ساماندهی آموزش‌ مفاهیم دینی پیش از ‌دبستان آنهم با بازی‌های خاص کودکانه گفت: بهترین جایی که می‌توان مباحث دینی را برای استفاده اجتماع نهادینه کند، مدرسه است.

وی بکارگیری روش‌های مختلف را رمز موفقیت در بخش آموزش مفاهیم دینی عنوان و تاکید کرد: معلمان با بکارگیری شیوه‌ها و راهکارهای مناسب و مطلوب در تدریس می‌توانند تعداد بیشتری از علاقه‌مندان را به کلاس‌های دینی جذب کنند و در راه انتقال مفاهیم دینی به اجتماع گام‌ها‌ی خوبی را بردارند.

این محقق و استاد نمونه اظهار کرد: برای اینکه بتوان در جامعه به ساماندهی خوبی در زمینه انتقال مفاهیم دینی برسیم باید معلمان و مسئولان مؤسسات و خانه‌های قرآنی از دوره های آموزشی ارتقا و بازآموزی استفاده کنند.

کاظمی گفت: برای آموزش دین به کودکان اولین چیزی که باید مدنظر داشت و نسبت به آن آگاهی پیدا کرد شناخت روحیات و ویژگیهای کودکان و همچنین شناخت مراحل رشد آنهاست. باید توجه داشت که وجود گرایش دینی در کودکان غیر قابل انکار است؛ آنها سرشت خداجوی دارند و مفاهیم اساسی دین اسلام نیز اموری هستند که با سرشت کودک سازگاری داشته و اکتسابی نیستند.

وی با اشاره به وظیفه تعلیم و تربیت که همانا شکوفا کردن این گرایشات فطری است گفت: تمایلات فطری کودک کمک کننده است و باید به تفاوتهای فردی کودکان نیز توجه داشت که برخی در یادگیری مطالب سریع تر بوده و برخی کندتر و سطح تفکر کودکان نیز مختلف است.

کاظمی ادامه داد: باید خام بودن تفکر کودک را در ارتباط با مفاهیم دینی تصفیه نمود به این صورت که در برخورد با برداشتهای خام و پاسخگویی به سئوالات کودکان درباره خدا و سایر موجودات مجرد و مفاهیم فوق طبیعی به گونه ای عمل شود که جلوه های خام و مادی تصور خردسالان نفی گردد.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به ظرفیت کودکان در یادگیری مفاهیم دینی گفت: چون کودکان ظرفیت درک مفاهیم انتزاعی را ندارند نباید به ویژگیها و صفات این مفاهیم پرداخت. مثلا در برخورد با کودکی که خدا را مثل انسان تصور می کند باید گفت که خدا مثل ما نیست، دست و پا ندارد، مثل ما زندگی نمی کند.

وی گفت: محبت از عوامل موثر بر تربیت دینی است که نیاز اساسی کودکان و غذای روح آنها می باشد. کودک به محبت کننده علاقه مند شده خود را شبیه وی ساخته و از او حرف شنوی دارد .

کاظمی تصریح کرد: دومین مورد معلم است؛ معلم از جمله کسانی است که کودک تأثیرپذیری بسیار از او دارد و دو عامل اصلی جذب او برای کودک مقبولیت و محبوبیت است که از این دو عنصر می توان استفاده مطلوب نمود. عامل دیگر تشویق و تنبیه است عوامل دیگری چون تشویق و تنبیه نیز مؤثرند که هر یک باید اصولی و با طی نمودن مراحل مخصوص آن مورد استفاده قرار گیرد .

وی تأثیر پدر و مادر را مورد اشاره قرار داده و گفت: مراقبات مادر هنگام بارداری و شیردهی از عوامل بسیار تأثیر گذار بر سرنوشت کودک است. گناه بر بچه اثر می گذارد؛ غذای حرام یا غیبت کردن مادر و ... می تواند از عوامل زمینه ساز شقاوت کودک در آینده باشد. تقوای مادر در دوران شیردهی، با وضو شیر دادن، زمینه ساز سعادت فرزند می باشند مادر و پدر نقش مهمی در تربیت دینی فرزند دارند.

کاظمی در پایان با اشاره به اینکه هر مطلب علمی دارای اصولی است که بدون آن ورود در آن علم بی اثر یا کم اثر است گفت: علم تربیت نیز اصولی دارد که موارد زیر از آن جمله اند:
1ـ اصل سهولت که طبق این اصل از سخت گیری و خشونت نسبت به کودک باید پرهیز نمود چرا که آسان گیری کودک را علاقه مند و سخت گیری او را به اصل دین بدبین می کند.
2ـ اصل تدریج، همان طور که خداوند نیز آیات و احکام را تدریجا نازل فرموده در آموزش به کودکان نیز اصل تدریج باید رعایت شود تا کودک متناسب با رشد و شکوفایی استعدادش مطالب را درک کند.
3ـ اصل مداومت و استمرار، آموزش در اسلام امری مستمر و مداوم است. اهمیت آموزش به کودک از سویی و طولانی بودن دوره ساختار ذهنی و روانی کودکی از سوی دیگر استمرار و مداومت در آموزش را می طلبد و باید به موازات رشد عقلی و تحول روانی کودک مفاهیم اعتقادی را به وی انتقال داد و از شتاب و فشار پرهیز نمود.
4ـ اصل آگاهی بخشی، هدف تعلیم باید رشد فکری و یادگیری دانش آموز باشد که براساس تفکر و فعالیت فکری، سودمندتر از تکرار و مرور آن است.
5ـ اصل تفاوتهای فردی، در آموزش کودکان نمی توان به طور یکسان عمل کرد و باید متناسب با ویژگیهای شناختی عاطفی، انگیزش و سوابق خانوادگی از روشهای گوناگون و موثر استفاده کرد، برخی با شعر، بعضی با داستان و برخی با پرسش و پاسخ بهتر درک می کنند، برخی زودتر و بعضی دیرتر؛ پس باید تفاوتهای فردی را در نظر داشت.

در این نشست که با استقبال بالای دانشجو معلمان همراه بود به سوالات دانشجویان توسط استاد پاسخ داده شد.